Op 16 en 17 maart 2013 namen 160 vakbondsleden, vakbondsverantwoordelijken en geëngageerde militanten in arbeidersbewegingen uit 13 Europese landen deel aan een Europees Arbeiderscongres in het Catalaanse Tarragona. Ze gaven allen gehoor aan de oproep van verschillende vakbondsleden uit de Spaanse staat om “een vrij debat te voeren met één enkel doel: op een gecoördineerde wijze, in elk van onze landen, een bijdrage te leveren tegen de obstakels die gecreëerd worden tegen de totstandkoming van een eenheid [van de arbeidersklasse]. Om de moordzuchtige plannen van de Europese Unie en haar verdragen af te schaffen! Tegen de dictatuur van de trojka, gelanceerd daags na de algemene betoging van 14 november 2012 waartoe de twee grootste vakbonden van de Spaanse staat, CCOO en UGT, opgeroepen hadden.

Op het eind van dit congres verbonden de afgevaardigden zich ertoe om onder meer al het mogelijke te doen om tot een betere samenwerking te komen tussen de Europese arbeiders en te hameren op de onafhankelijkheid van de arbeidersbeweging. “Dit is de weg die we moeten bewandelen om de arbeiders en de volkeren van de ramp te redden die hen boven het hoofd hangt en reeds bedreigt. Dit is de weg om te komen tot de eenheid van de werklieden en hun organisaties, de jeugd, de onderdrukte volkeren. Zo (...) smeden we de eerste schakels van een authentieke vrije eenheid van volkeren en vrije naties van gans Europa, vrij van elke verbondenheid met de trojka, de Europese Unie en het IMF, vrij om in alle onafhankelijkheid de rechten en garanties van het werkvolk te verdedigen.

In oktober vorig jaar besloot het nationaal bureau van de Parti ouvrier indépendant (POI), een Franse partij die opgericht werd in 2008 en een onderdak biedt aan verschillende politieke stromingen (anarcho-syndicalisten, socialisten en communisten), om dit jaar een nieuw congres te organiseren, wat tijdens het weekend van 1 en 2 maart 2014 plaatsvond. Hiermee wenst de partij bij te dragen tot een nauwere samenwerking tussen de werklieden en hun respectievelijke organisaties, in alle onafhankelijkheid en boven partij- of vakbondsbelangen in heen, in het voordeel van een gezamenlijke strijd: tegen het keurslijf van de Europese Unie, het Europees Parlement en de verdragen die de instellingen opleggen aan de volkeren zonder hen enige democratische inspraak te geven, tegen alle obstakels die de werklieden beletten om zich gezamenlijk te organiseren en tegen de dictatuur van de trojka, met als doel om zo snel mogelijk een tegenoffensief te organiseren.

 

Le capitalisme porte en lui la guerre comme la nuée porte l'orage”

Het startschot van de conferentie werd gegeven in de Parijse Bourse du Travail, voor het standbeeld van de Franse socialistische politicus Jean Jaurès, auteur van bovenstaand citaat en vermoord in 1914 omdat hij zich verzette tegen het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog. Verschillende ondertekenaars van het manifest van Tarragona zaten de zitting voor.

Claude Jenet en Jean Markun, twee van de vier nationaal secretarissen van de POI, heetten de 140 aanwezigen uit 19 verschillende landen (waaronder Turkije, Cyprus en Oekraïne) welkom en wezen al gauw op de noodzaak van een nauwe samenwerking tussen de Europese werklieden om tegenwerk te bieden tegen de crisis en de Europese instellingen die deze in de hand werken en in hun eigen belang verder propageren. Beiden riepen eveneens op tot steun aan de oproep van de grote Franse vakbondscentrales CGT en CGT-FO om op 18 maart te mobiliseren tegen het zogeheten verantwoordelijkheidspact van de Franse regering met de bedrijfswereld dat een deel van de verworven rechten van de werkende bevolking en de sociale zekerheid op het spel zet. Instructies die volledig op de lijn zitten van wat Europa wenst en die president François Hollande (PS) blindelings volgt. Op Europees niveau moet er, aldus hen, ook niet veel verwacht worden van het Europees Vakverbond, dat niet uitgaat van de klassenstrijd en internationalisme maar net gebaseerd is op het consensusmodel en meegaat in de vernietigende maatregelen die de lidstaten door Brussel opgelegd krijgen. Voor hen heeft de conferentie van vorig jaar dan ook niets aan actualiteit ingeboet en is het meer dan ooit noodzakelijk om een internationale coördinatie van werklieden op poten te zetten en samen te werken.

Naast hen zaten de Duitser Heinz-Werner Schuster, voorzitter van de arbeiderscommissie van de SPD van Düsseldorf, de Roemeen Constantin Cretan, vakbondsleider van de Roemeense mijn- en energiesector, en de Catalaan Jordi Salvador Duch, algemeen secretaris van de UGT van Tarragona. Allen spraken ze over de problemen in eigen land die het gevolg zijn van het Europese afbraakbeleid, de nationale regeringen die blindelings instemmen met de Europese agenda en die deze scrupuleus uitvoeren, en in het licht hiervan de noodzaak voor een onafhankelijke arbeiders- en vakbondsbeweging om hiertegen te ageren. Ze waarschuwden voor de druk en de clichés die zij dagelijks moeten aanhoren omdat zij hun stem verheffen tegen Europa: populisten, eurosceptici, racisten, dat zij tegen de Europese vrede zouden zijn en zo veel meer. “Wij hebben het recht om een eurokritische campagne te voeren, zelfs in linkse kringen. (...) Wie willen ze misleiden, wij die dagelijks kreunen onder hun crimineel politiek beleid?, aldus de Catalaanse vakbondsman. Hij sloot zijn betoog af in zijn Catalaanse moedertaal: “Lang leve de arbeidersstrijd en de verbroedering tussen de volkeren!

 

Sans la république, le socialisme est impuissant. Sans le socialisme, la république est vide”

In totaal gaven 47 vertegenwoordigers van hun arbeidersbeweging uit de verschillende landen een vaak emotionele interventie over de problemen in eigen land en de verwoestingen van de economische crisis, geleid en vorm gegeven door het kapitaal onder leiding van de eigen regeringen en het establishment. Zonder enige uitzondering kunnen we stellen dat de opgesomde problemen overal hetzelfde zijn, weliswaar in licht verschillende gradaties afhankelijkheid van het land: een toenemende vernietiging van de openbare diensten, privatiseringen, werkloosheid, snel toenemende polarisatie tussen arm en rijk... allen gevolg van de dictatuur van de trojka waaraan geen enkele Europeaan ontsnapt.

Opvallend was de weergave van een vakbondsverantwoordelijke uit Oekraïne over de situatie op Majdan, die waarschuwde voor het oprukkende gevaar van extreem-rechts binnen de nationale revolutie die alles behalve in het belang is van de inwoners. Zo beletten nationalistische militairen onder meer de vakbonden om op het plein tussen te komen en gaven ze duidelijk te kennen dat de revolutie voor hen niet ging om sociale rechten te bekomen. Krachten die niets te maken hebben met de arbeidersklasse lijken de macht te nemen, en hij riep iedereen dan ook op om het klassenbewustzijn van de werklieden te ondersteunen en te strijden tegen de extreem-rechtse krachten van de revolutie. “Enkel internationale solidariteit kan de Oekraïense bevolking redden, aldus de vakbondsman.

Ook Catalonië werd vertegenwoordigd door een syndicalist die alle volkeren die kreunen onder het dictaat van de trojka opriep om samen te strijd aan te gaan. Willen volkeren zichzelf beschermen tegen de EU, dan hebben ze nood aan soevereiniteit. “Enkel soevereine volkeren kunnen de strijd aangaan en veranderingen teweegbrengen.” Het opmerkzame oog zag dat een aantal Belgische leden van het Eenheidscomité/Comité Unité zich maar ongemakkelijk op hun stoel bewogen bij het horen van deze stelling. Binnen de Spaanse staat werkt het neo-franquistische bewind ook mee aan een actieve onderdrukking van vakbondsleden. Zo hield een andere spreker een internationale oproep voor steun aan acht syndicalisten van het Madrileense Airbus die aanzien tegen een gevangenisstraf van in totaal meer dan 66 jaar (elk 8 jaar en 3 maanden) omdat ze hun stakingsrecht uitgeoefend hebben na de algemene staking van 29 september 2010 tegen de hervorming van het arbeidsrecht, dit op basis van het beruchte artikel 315.3 van het Spaanse strafrecht.

Op het eind van het congres konden de aanwezigen een gezamenlijke tekst ondertekenen waarin er verwezen wordt naar de verschillende debatten en waarin ze verklaren niet mee te willen gaan in het Europese afpersingsverhaal waarbij de EU-vertegenwoordigers en de 28 regeringen de kiezer slechts één keus geven: óf kiezen voor hen, óf voor de chaos. Alsof er geen andere keuze mogelijk is! Integendeel, de ondertekenaars kiezen resoluut tégen dit Europa en zijn verdragen, en vóór een internationale samenwerking van de werklieden om een eind te brengen aan het leed die de volkeren reeds jarenlang ondergaan.

 

Een noodzakelijk congres... dat smeekt om een vervolg

Voor alle aanwezigen waren, naast het alomtegenwoordige Europese beleid en het kapitaal, de traditionele partijen kop van jut, in het bijzonder zij die zich 'links' of 'sociaal-democratisch' noemen en die deel uitmaken van het politieke establishment, het verwoestende systeem in stand houden en daardoor ook mee promoten.

Vast staat dat het verzet in en tegen Europa de voorbije twee à drie jaar alsmaar lijkt toe te nemen. Toegegeven, rijkelijk laat, maar dit neemt niet weg dat het verzet gaande is. Een verzet dat zich ongetwijfeld zal laten voelen op het resultaat van de Europese verkiezingen op 25 mei en dat niet noodzakelijk in het voordeel van de werklieden en de democratie zal zijn. Dit is echter nog lang niet genoeg. De huidige Europese politiek en alle instellingen die ermee verbonden zijn moeten absoluut verworpen worden willen we hoop hebben om hier iets van verandering in te kunnen brengen. De werklieden moeten geen angst hebben om zich hun klassenorganisaties en -tegenstellingen opnieuw toe te eigenen. Enkel op die manier en als vrije volkeren kunnen zij de wereld heropbouwen, in een geest van internationalisme en solidariteit, in het belang van iedereen. Een project dat de V-SB ten volle onderschrijft.